Interview Friese ambassadeur De Kast

Geplaats door Bevrijdingsfestival Fryslân

De Kast | Friese ambassadeur van de vrijheid voor Bevrijdingsfestival 2021

“Vrijheid is datgene doen wat je graag wilt, en daar zijn waar je graag wilt zijn. Dat wij die vrijheid hebben, al 30 jaar als band, daar mogen we zo dankbaar voor zijn. Het afgelopen jaar zijn we ons bewust geworden van hoe een groot goed vrijheid is. We moeten er met ons allen op passen om die vrijheid met elkaar te bewaken.”

De Friese band De Kast is dit jaar onze ambassadeur voor de vrijheid, en daar zijn we trots op. Hun nieuwste single ‘Spel zonder grenzen’ sluit op bijzondere wijze aan op het thema vrijheid, hoewel het lied al een tijdje op de plank lag. Drummer en producer Nico Outhuijse: “Dit voelde als een heel goed moment om dit lied uit te brengen.” 

Spel zonder grenzen

“Dat we die vrijheid hebben om te doen wat we willen, daar mogen we zo enorm dankbaar voor zijn”, vertelt bassist Sytse Broersma. “Zo ben ik ook de muziek ingegaan. Dat was nooit gebeurd als het nog steeds zo ging dat je van vader op zoon een vak overnam. We hebben alle vrijheid om te kiezen wat we willen doen. Dat ieder mens op deze aarde die kans moet hebben, daar gaat het lied ‘Spel zonder grenzen’ over.” Sytse schreef het al in 2006, voor een project over en met vluchtelingen. Het verscheen in 2010 op het album ‘Welkom thuis’. “Het is bijzonder hoe zo’n lied ook nu nog actueel kan zijn. Tegelijk is dat natuurlijk het schrijnende aan het verhaal over vrijheid. Het is kwetsbaar, en daar is iedereen zich vandaag de dag meer bewust van dan ooit.”

Het besef van vrijheid

Toetsenist Kees Bode: “Wij konden er inderdaad gewoon voor kiezen om muzikant te worden, en deden dat ook, terwijl iedereen om ons heen daar helemaal niet zoveel geloof in had. Dat besef dat we konden doen en laten wat we wilden had ik vroeger nog niet, dat komt natuurlijk met de jaren. Als je jong bent denk je dat je het eeuwige leven hebt, dan denk je sowieso dat alles kan. Maar hoe bijzonder dat is dat komt pas later.”

“Veel mensen vinden het lastig om zelfs maar een klein stukje vrijheid op te offeren tijdens een lockdown, terwijl het soms ten koste gaat van het leven van een ander. Ik vind dat lastig te rijmen”

“Vrijheid was misschien wel het grootste thema van het afgelopen jaar”, vervolgt Kees. “‘Lockdown’ staat eigenlijk haaks op die vrijheid, ook daarin zie je de kwetsbaarheid van het begrip vrijheid terug. Veel mensen vinden het lastig om zelfs maar een klein stukje vrijheid op te offeren, terwijl het soms ten koste gaat van het leven van een ander. Ik vind dat lastig te rijmen. Ik heb me midden in de natuur altijd het meest vrij gevoeld. Ik ben daar nog steeds heel graag en het liefst alleen. Dicht bij huis of aan de andere kant van de wereld op een verlaten strand; de natuur geeft mij echt een machtig gevoel van vrijheid, dan gaan alle zintuigen in mij prikkelen.”

“Ik kan me heel kwaad maken over oorlog”

De bandleden hebben ieder zo hun eigen familieverhaal over de oorlog, en hun gedachten daarbij. Gitarist Peter van der Ploeg: “Ik haat oorlog. Totale waanzin, dat vind ik van oorlog. Ik kan er niet over uit, ik vind het zoiets nietszeggend, ‘oorlog’, en mensen de dood in jagen. Ik kan me er echt heel kwaad over maken. Een oorlog doet er niet toe en je bereikt er niets mee.” 

“Het maakt zoveel uit waar je geboren bent”

“Antimilitarisme heb ik dan ook met de paplepel ingegoten gekregen”, vertelt Peter. “Mijn vader heeft vroeger in een Duits werkkamp gezeten. Daar heeft hij ons wel over verteld. Hij werd daarna dienstweigeraar, naar Indië toe wilde hij absoluut niet. Van hem heb ik ook veel geleerd over de andere kant van de oorlog, die van Rusland. Ook over hoe enorm er gevochten is bij Stalingrad. Daar zijn ook zoveel mensen omgekomen. Het maakt zoveel uit waar je geboren bent. Ik denk ook wel eens ‘wat zouden we doen als we daar in Duitsland hadden geleefd’, wat was de voorwaarde voor vrijheid dan geweest? Oorlog heeft altijd een keerzijde, met persoonlijke verhalen van mensen.”

“Hij had het ook niét kunnen overleven”

Nico: “Mijn opa heeft in Ansen, in Drenthe, in een werkkamp gezeten. Daar moest hij loopgraven maken voor de Duitsers. Op een gegeven moment is hij samen met veertien anderen gevlucht naar Harlingen. Ze liepen 95 kilometer in drie dagen, onderweg moesten ze onzichtbaar blijven. Als je die verhalen hoort, over al die mensen om hun heen die overleden zijn, waaronder vrienden… Hij had het ook niet kunnen overleven, dan waren wij er allemaal niet geweest. Ik hoorde dat verhaal voor het eerst toen ik een jaar of 15 was, maar hoe ouder je wordt hoe meer je daar bij stilstaat en dat je er over nadenkt.”

“Ik kan me niet herinneren dat ik niet twee minuten stil ben geweest op de avond van 4 mei”

Sytse: “Wij zijn nu de generatie die de verhalen nog kennen omdat ze ons verteld zijn door onze ouders die de oorlog hebben meegemaakt. Zij zijn vrienden kwijtgeraakt, zij hebben onderduikers gehad, zij hebben ons die verhalen verteld. Dat hebben wij nog uit eerste hand en dat kunnen wij hooguit nog vertellen aan onze kinderen. De generaties na ons staan er steeds verder vanaf. Daarom is het goed dat we bij de vrijheid stil blijven staan. Met vieringen, maar ook met de herdenkingen. Ik kan me niet herinneren dat ik niet twee minuten stil ben geweest op de avond van 4 mei. Zelfs als kleine jongens op een voetbalveld wisten we: nu moeten we herdenken, dit is belangrijk.”

Het vieren van vrijheid

“Tijdens die dodenherdenking denk ik aan al die mensen die voor onze vrijheid gevochten hebben, ik vind dat een heel emotioneel moment”, vertelt zanger Syb van der Ploeg. “Maar op 5 mei ben ik juist bezig met het leven, het vieren van de vrijheid. Dat deed ik 1998 al, toen we als De Kast landelijk ambassadeur voor de vrijheid waren. We zijn er trots op dat nu nog eens als Friese ambassadeur te zijn.”

De Kast is op Bevrijdingsfestival Fryslân te zien op woensdagavond 5 mei, om 21.00 uur via:

Omrop Fryslân televisie

www.harmonie.nl

www.bevrijdingsfestivalfryslan.nl